Gaziantep Hamamları

Gaziantep’te yapılmış hamamların çoğunun isimleri arşiv kayıtlarından öğrenilmektedir. Günümüze gelebilen hamamlar arasında İki Kapılı Hamam ile Eski Hamam XVI.yüzyılın ilk yarısı), Şeyh Fethullah Hamamı (XVI.yüzyıl), Paşa Hamamı (1560), Hüseyin Paşa Hamamı (1727), Naib ve Tabakhane hamamları orijinal şekliyle günümüze gelebilmiş örneklerdir. Tutlu Hamamı orijinal şeklinden uzaklaşmış ve depo olarak kullanılmıştır. Eyyubiler döneminde yapıldığı sanılan Kale Hamamı yıkılmış ve büyük bölümü toprak altında kalmıştır.
Tişlaki (1536), Akyol hamamları (XVI.yüzyıl), Koca Nakip Hamamı (XVII.yüzyıl), Mücella, Piyale Paşa ve Tüffah hamamlarından herhangi bir kalıntı günümüze gelememiştir.

Gaziantep hamamlarını diğer hamamlardan ayıran en büyük özellik ısı kaybının aza indirgenmesi ve soğuk iklim koşullarından ötürü yarıya kadar toprağa gömülmeleridir. Bu bakımdan Gaziantep hamamlarını uzaktan fark etmek biraz zordur. Bunun yanı sıra taş işçiliğinin meydana getirdiği süslemeleri ile de dikkat çekici örneklerdir. Çoğunlukla da hamamlarda eyvanlara ve köşe halvetlerine geniş yer verilmiştir.

Eski Hamam (Merkez)

Gaziantep Boyacı Mahallesi’nde bulunan Eski Hamam Boyacı Camisi ile birlikte, kesin olmamakla beraber XV.yüzyıl da yapılmıştır. Gaziantep’e özgü hamamlar gibi büyük bölümü toprak altında bulunmaktadır. Bu nedenle de Evliye Çelebi bu hamamdan Çukur Hamam olarak söz etmiştir.

Kesme ve moloz taştan yapılmış, haç biçiminde dört eyvanlıdır. Soğukluk, sıcaklık ve halvet bölümlerinden meydana gelmiş olup, bölümlerin üzeri kubbe ile örtülüdür.

Keyvan Hamamı (Merkez)

Gaziantep Gaziler Caddesi’nde bulunan Keyvan Hamamı XV. Yüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır. Banisi bilinmemektedir.

Tek hamam plan düzeninde moloz taştan yapılmıştır. Planı diğer hamamlardan biraz daha farklıdır. Soyunmalık bölümü kare planlı, soğukluk dar ve uzun bir koridor görünümündedir. Sıcaklık ise yıldıza benzer plandadır. Hamamı oluşturan bölümlerin üzerleri ayrı ayrı kubbelerle örtülüdür. Bu hamam da yarısına kadar toprağa gömülü olarak yapılmıştır.

Paşa Hamamı (Merkez)

Gaziantep Kalealtı denilen semtte bulunan Paşa Hamamını XVI. yüzyılın ortalarında Lala Mustafa Paşa yaptırmıştır.

Tek hamam plan düzeninde moloz ve yer yer kesme taştan yapılan hamam soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Soyunmalık bölümünün üzeri düz damla, soğukluk ise üç ayrı kubbe ile örtülmüştür. Sıcaklık pandantifli bir kasnağın taşıdığı merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. Sıcaklık yıldız biçiminde bir plan düzeninde olup, dördü açık dördü kapalı yerleri de yıldızın kolları arasındadır.

Şıh Hamamı (Merkez)

Gaziantep Kepenek ve Hamacı mahalleleri arasında bulunan Şıh Hamamı Abdülkerim oğlu Şeyh Fethullah tarafından 1550 yılında yaptırılmıştır.

Hamam düzgün kesme taştan haç planlı tek hamam plan düzenindedir. Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Bu bölümler dikdörtgen bir plan düzeninde peş peşe sıralanmışlardır. Üzerleri ayrı ayrı kubbelerle örtülmüştür. Duvarlardan kubbelere geçiş Türk üçgenlerinin yardımıyla sağlanmıştır. Sıcaklık bölümünün etrafında sekiz köşeli iki halvet hücresi bulunmaktadır.

Pazar Hamamı (Merkez)

Gaziantep Kalealtı semtinde bulunan Pazar Hamamının ne zaman yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Evliya Çelebi bu hamamdan söz etmiştir. Buna dayanılarak hamamın XVII. Yüzyıldan önce yapılmış olması kuvvetle muhtemeldir.

Hamam düzgün kesme taştan haç planlı olarak yapılmıştır. Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Bölümlerin üzeri kubbelerle örtülüdür. Değişik zamanlarda yapılan onarımlar sonunda özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir.

Naip Hamamı (Merkez)

Gaziantep Tabakhane Deresi kıyısında Gaziantep Kalesinin de kuzeyinde bulunmaktadır. Hamam XVII.yüzyılın ikinci yarısında Hacı Mehmet oğlu Ramazan tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır.

Naip Hamamı plan düzeni ile Şıh ve Hüseyin Paşa hamamlarına benzemektedir. Düzgün kesme taştan haç biçimli, eyvanlı ve tek hamam plan düzenindedir. Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümleri dikdörtgen plan düzeninde peş peşe sıralanmışlardır. Bölümlerin üzerleri kubbelerle örtülüdür. Bunlardan soyunmalık bölümünün kubbesi diğerlerinden daha farklı ve görkemli yapılmıştır.

Tabak Hamamı (Merkez)

Gaziantep, Bostancı Mahallesi’nde bulunan Tabak Hamamın ne zaman yapıldığı kesinlik kazanamamıştır. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ismi geçmesinden ötürü XVII. Yüzyıldan önce yapılmış olduğu düşünülmektedir.

Hamam oldukça iri kesme taştan yapılmıştır. Soyunmalık soğuklu ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelen hamam haç planlı ve eyvanlıdır. Bölümlerin üzerleri basık kubbelerle örtülmüştür.

Hüseyin Paşa Hamamı (Merkez)

Gaziantep Gaziler Caddesi’nde bulunan Hüseyin Paşa Hamamını Darendeli Hüseyin Paşa ile Antep Nakib-ül eşraf kaymakamlarından Hacı Ömer oğlu Hacı Mehmet 1747’de yaptırmıştır.
Gaziantep’te orijinalliğini yitirmeden günümüze gelen bu hamam, halk arasında Çıkrıkçı Hamamı olarak da tanınmaktadır.

Tek hamam plan düzenindeki hamam soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Dikdörtgen plan düzenindeki bölümler art arda sıralanmışlardır. Soyunmalık bölümü pandantiflerin taşıdığı oldukça büyük, soğukluğun ise daha küçük birer kubbe ile üzerleri örtülmüştür. Sıcaklığın diğerlerinden çok daha farklı ve görkemli bir görünümü vardır. Yıldız biçiminde bir plan gösteren sıcaklılığın altı eyvanı, altı da halvet odası bulunmaktadır. Bu bölümlerden, orta bölüm mukarnaslı ve pandantifli büyük bir kubbe, onun dışında kalan bölümler de küçük kubbelerle örtülmüştür.

Hüseyin Paşa Hamamının içten olduğu kadar dışarıdan da çok gösterişli ve yüksek bir görünümü bulunmaktadır.

Gaziantep'teki Hamamların Telefonları

Naib Hamamı
Telefon        :

Tlf: 0 342 232 40 36

Tlf: 0 532 364 17 91

Tlf: 0 532 654 07 95

Ferah Hamamı

.....
27000 Gaziantep
Türkiye

Telefon: +90 (342) 220 18 10

İki Kapılı Hamamı

.....
27000 Gaziantep
Türkiye

Telefon: +90 (342) 232 40 74

Tabak Hamamı

.....
27000 Gaziantep
Türkiye

Telefon: +90 (342) 231 68 03