|
Derleyen: Hatice IŞILDAK Derleme tarihi: 06.05.2006 Kaynak kişi: Hasan EROĞLU Mesleği: Çiftçi
Doğum yılı ve yeri: 1951, Sivas
Kaynak kişinin efsaneyi kimlerden öğrendiği: Babaannesinden.
İmranlı, Sivas'ın kuzeydoğusunda olup, il merkezine 106 km. uzaklıktadır. Doğusunda Erzincan iline bağlı Refahiye ve İliç ilçeleri, batısında Zara, kuzeyinde Suşehri, güneyinde ise Divriği ilçesi bulunmaktadır. İmranlı'da bulunan bir yer olan Kızıldağ'da efsaneye göre taş kesilen insanlar bulunmaktadır.
Bu efsanenin iki rivâyeti vardır, ilk anlatı şöyledir: Bir savaş sırasında düşmanların baskınına uğrayan Karataş köyünün kızları, izlerini kaybettirmek için Kızıldağ'a sığınırlar. Ne var ki, onları takip eden düşman askerleri, kızların izini bulur. Düşman eline düşmektense, ölmeyi tercih eden kırk kız, "Allahım, taş kesilelim de, düşman eline geçmeyelim." diye dua ederler. Bunun üzerine duaları kabul olur ve kırk kız taş kesilir.
Bir diğer anlatı ise şöyle şekillenmiştir: Düğün yapıldıktan sonra yola düzülen gelin alayı, Kızıldağ'ın yamaçlarında konuçlanan eşkiyaların hücumuna uğrar. Gelin, eşkiyaların elinden kurtulamayacağını anlayınca, "Ya onları, ya da beni taş kes Allahım!" diye dua eder. Bunun üzerine düğün alayındaki herkes taş kesilir.
"Sini", Farsça'da "cemal" anlamına gelmektedir. Efsanedeki kırk kız, yüzlerini kimseye göstermemek için Allah'a dua etmiş, bu nedenle taş kesildikleri yere "Kızlar Sinisi" denmiştir.
Derleyen: Kadir YÖNTEM Derleme tarihi: 2006 Kaynak kişi: Yusuf OCAK Mesleği: Ortaköyü muhtarı Doğum yılı ve yeri: Çankırı
Kaynak kişinin efsaneyi kimlerden öğrendiği: Büyüklerinden.
Sivas'a 140, İmranlı'ya 30 km. uzaklıkta olan Kızıldağ yöresinde "Beş Gözler" denilen su kaynağının yakınlarında, peri bacalarına benzeyen kayalıklar vardır. Halk arasında buraya "Kızlar Sinisi" denmekte, oluşumu hakkında iki rivâyete dayanan bir efsane anlatılmaktadır.
İlk anlatı şöyledir: Bir savaş sırasında düşmanların baskınına uğrayan Karataş köyünün kızları, izlerini kaybettirmek için Kızıldağ'a sığınırlar. Ne var ki, onları takip eden düşman askerleri, kızların izini bulur. Düşman eline düşmektense, ölmeyi tercih eden kırk kız, "Allahım, taş kesilelim de, düşman eline geçmeyelim." diye dua eder. Bunun üzerine duaları kabul olur ve kırk kız taş kesilir.
Bir diğer anlatı ise şöyle şekillenmiştir: Düğün yapıldıktan sonra yola düzülen gelin alayı, Kızıldağ'ın yamaçlarında konuçlanan eşkiyaların hücumuna uğrar. Eşkiyalarla düz yolda karşılaşan gelin alayı, Kızıldağ'a tırmanmaya başlar. Ne var ki gelin, eşkiyaların elinden kurtulamayacağını anlayınca, "Ya onları, ya da beni taş kes Allahım!" diye dua eder. Bunun üzerine düğün alayındaki herkes taş kesilir.
Gazi Üniversitesi THBMER Yayını
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TÜRK HALKBİLİMİ ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ (THBMER) YAYINLARI: 11
|
