ATASÖZLERİ

              Muş ve çevresi insanının tabiat ve hayat tecrübelerini, değer yargılarını dile getiren atasözlerinde, diğer anonim ürünlerde olduğu gibi mahalli dil özellikleri hâkimdir.

“Keçel karganın sözü geçe, vartvare (15 Ağustos) kar yağar”; Kötülerin dileği yerine gelse, kâinatın dengesi değişir, anlamındadır.

“İt araba gölgesinde yatar, sanar ki öz daldasıdır”; Başkasının desteğiyle iş gören yeteneksiz kişinin, bir süre sonra bu gerçekliği unutarak kendi gücüne inanacağını dile getirir.

“İt'in aslını ara, sonra kapında bağla”; Bir şeyin aslını araştır, ipin ucunu elinde tut, anlamındadır.

“Ölü lanetlik olmasa yeri dar olmaz”; Kötü insanın, ölümünden sonra da kötü anılacağını anlatır. 

“Üç şeye bel bağlama; atın kulesi, itin tullesi, insanın fillesi”; Atın çiftesine, itin yeni yetişmişine, insanın asılsız olanına güvenilmeyeceğim' belirtir. 

“İt kursağı yağ kaldırmaz”; Her insanın bir kapasitesinin olduğunu, bu kapasitenin zorlanmaması gerektiğini dile getirir. 

“Ağanın mali gider, hızmetkerin cani çıker”; Zengin kaybettiğinde malından olur, fakir ise bedenen tükenir, demektir.

“Yaş kesen, baş kesen, illah balıkçı hiç toğ yemez”; Katiller, ağaç kesenler ve balıkçıların hiç bir zaman bağışlanamayacaklarını dile getirir.

“Görmemişin oğli olur, vurur çükünü keser; Sonradan görmelerin davranışlarını dile getirir. 

“Horoz kadar eri olanın meydan kadar yeri olur; Evliliğin, kadınlara toplum içinde değer kazandırdığını, dile getirir. 

“Sıçan deliğe sığmaz poççiğine süpürge bağlar; Kendi sorumluluğunu yüklenemediği halde, başkalarının
Sorumluluklarını yüklenmeye kalkışanlar için söylenir. 

“Fukarenin talani bir örkendir; Fakirin, bir örkenden (kıl kendir) başka kaybedecek bir şeyi yoktur, anlamındadır. 

“Keçel derman bule öz başını sürter; Derdine çare bulan, önce kendi derdini çözer, yetebilirse, başkasının derdine çare olur, anlamındadır. 

“Men isterem bacımdan bacım ölür acından”; Kendinden daha kötü du­rumda olan birinden yardım talep edenler için söylenir. 

“İç güveyi tandırın başındeki itten iyidir; İç güveyi gidenler, aile reisliği yapamaz, demektir. 

“Heydo yedi kaldı iti” “Keçinin aceli gelende çobanın ekmeyini yer 

“Yedi gün yürümüşem, yine eşeğe binmemişem” 

“Horozu çok olan köyün sabahı erken olur 

“Elbise yürüyüş, para söyleyiş öğretir 

“Evlat hoş emek boş”
“Harman yelle, düğün elledir “Bağı kaz üzüm olsun, üzümü yemeye yüzün olsun” “Bir gram et bin ayıp örter 

“Kadının arka eteği, ön eteğine düşmandır 

“Arsızın yüzüne tükürmüşler, nisan yağmurudur demiş” “Oğlan evladı karnında yel gibi, elinde gül gibi, evlenirse el gibidir “Ben verirem oğluma, oğlum verir öz oğluna” 

“Atta karın, erkekte burun” Toydur düğündür, o de bir gündür “Alme alı, satma kırı, illah doru” “Yılan eğilir bügülür, çıktığı deliği ta­nır 

“Ane, derdime yane” 

“Anamın aşı, tandırımın başı” 

“Balım olsun, çibinim Bağdattan gelir 

“Ne koyun oldok tok ot yedok, ne kuzi oldok tok süt emdok” “Asil azmaz, ipek tozmaz”