Osmanlı Devletini 1914’te I. Dünya Savaşına girmesi ile Rus Ordularının Doğu Anadolu ya yaptığı saldırılarda savunma cephesi durumunda olmuş ayrıca Sarıkamış ileri harekatında da Hasan Kale geri karakol görevi ve 3.Ordu hastanelerinin bulunması itibari ilede önem arz etmektedir. Hasan Kale, 1877-1878 Osmanlı –Rus savaşı sırasında istilaya uğramasına rağmen tarihini en acı sayfalarını 1914-1920 yılları arasında yaşamıştır. Osmanlı Devletinin Sarıkamış’ta ağır bir yenilgi alarak geri çekilmesi sonucu Hasan Kale, Rus işgaline uğramış; Rus ordusunda gönüllü olarak savaşan Ermeni çetecileri, Hasan Kale ve çevre köylerinde adeta Osmanlı İmparatorluğunun kendilerine gösterdiği hoş görüye rağmen katliam yapmaya başlamışlardır.
1915-1920 yılları arasında binlerce Hasan Kaleli sadece Türk oldukları için katl edilmiştir En büyük katliamlar YastıkTepe( Ketvan) ,yeni köy,Tımar Eğilmez(Sülügü) ve bu gün ilçe olan Köprüköy de yaşanmıştır. Birinci Dünya Savaşı sonunda Ermeni işgalinden kurtuluşu 13 Mart 1918'dir. 54 yılında Horasan, 1991 yılında Köprüköy Hasankale'den ayrılarak ilçe olmuşlardır.
|
|
İnliyordu Pasinler düşman mezaliminden,
Kurtardı şanlı ordu Türkü düşman elinden.
Karanlıkta günler ay çoluk çocuk perişan;
Olmuştu Ermeniler canavarla yarışan,
Silah tutan Pasin'de cephelere koşmuştu.
Vatan sınırlarına yiğitler seğirtmişti.
Boş bulmuştu Pasin'i ermeni çakalları.
Keserek çoluk çocuk aşırdılar malları,
Tanımadan insanlık görmeden şunu, bunu;
Ermeniler Türklere basıyordu kurşunu
Bu mezalim tarihte utanç dolu hatıra,
Kurşun yoksa ermeni davranırdı satıra,
Zalimin zulmü varsa mazlumun var Allah'ı
Yeter ki erişmesin mazlumun arşa ahı
Erişti Rabbin emri Mehmetçiğin gönlüne,
Gelmişti katle ferman Ermeninin ömrüne.
Kazım Paşa ordusu Erzurum'dan yürüdü,
Deveboynu ufkunu mutlu şafak bürüdü
yürüdü Pasinler'e muzaffer Kazım Paşa;
Mehmetçikler akarken can geldi dağa, taşa,
müjdeledi zaferi süngü, kurşun, top sesi,
Yas dolu Pasinler'in birden taştı neşesi
Balta taşa sarılan halk orduya katıldı
Hunhar, zalim Ermeni ezilerek atıldı
Atıldı Ermeniler, Aras aktı leş ve kan
Aldık böyle intikam kazanarak nice şan
Kurtuluşun güneşi On Üç Mart'ta doğmuştur
Düşmanı şanlı ordu On Üç Mart'ta boğmuştur
Yaşa kahraman ordu sen milletin özüsün;
Zaferinle şanınla Türk'ün kesin sözüsün
Pasinler'in gönlünde engindir senin yerin,
13 Mart mutluluğu senin şanlı eserin
Şad olsun ruhlarınız ey kahraman şehitler;
Öperiz ellerinizden şanlı gazi yiğitler
Görmeyecek bu vatan o korkunç zulüm yası;
YA İSTİKLAL YA ÖLÜM... Türklüğün parolası
Anonim
|
