Zonguldak'ın Kurtuluşu Zonguldak'ın Kurtuluşu      ZONGULDAK’IN FRANSIZLAR TARAFINDAN İŞGALİ (8MART 1920) 1918-1922 yılları arasında siyasi çekişmeler ve çalkantılar nedeniyle kömür üretim sahasında üretim yavaşladı. İtilaf Devletlerinin göz koyduğu havzaya ilk işgal girişimi Fransızlardan oldu ve nitekim 10 Haziran 1919 tarihinde Fransız harp bakanlığından gönderilen gizli telgrafta Fransız donanmasının ve İstanbul’un kömür ihtiyaçlarının temin edildiği Zonguldak’ ın korunması gayesiyle yöreye asker çıkarılacağı bildirildi. Şehirde yabancı ve Müslüman olmayan zenginler, işgalci Fransızlarla işbirliği yaparlarken, yerli halk bu durum karşısında ilk başlarda hiçbir direnişte bulunmadı. Fransa da kısa sürede Kozlu ve Üzülmez kömür ocaklarının denetimini ve şehir merkezinin denetimini hiçbir direnişle karşılaşmadan eline aldı. Bunun nedeni Fransa yöreye asker çıkardığında yeterli sayıda milli güç olmadığından bir direnişte olmadı. Direniş olmayınca Fransa askerlerini başka cephelere kaydırmaya başladı. Yörede ki milli mücadele ise 1919 yılı sonunda başladı. Yörede Müdafa-i Hukuk Cemiyeti ve 1920’de de Kuva-yı Milliye harekete geçti. Fransa emperyalist gaye için 8 Haziran 1920 tarihinde Zonguldak/Ereğli bölgesi işgal edilmiştir. Fransızlar bu hareketlerinde İngiltere’den önce kömür rezervlerine ulaşmak ve İstanbul’la Anadolu’nun denizden olan münasebetini kesmek için yapmıştır ki milli mücadele dönemi boyunca İstanbul, Ereğli, Zonguldak, İnebolu, Samsun ve Trabzon limanları deniz nakliyatı açısından önemli idi Bu arada Fransızların işgali sonucunda Bolu da 3 Temmuz 1920’de Bolu isyanı çıkmıştır. Bunun peşine Düzce Gerede isyanları da yaşanmıştır. Eğer gerekli tedbirler alınmasaydı Fransa bu isyancılarla birleşip Ankara’ya yürüyebilirlerdi. Fransızlar korsanlık ve haydutluk olayları karşısında menfaatlerini korumak maksadıyla Heraklia tepesine asker çıkaracaklarını açıkladılar ve aynı gün Ereğli işgal edildi. (8 Haziran 1920) T.B.M.M ’nın ve Kuva-yı Milliye’nin aldığı tedbirler sonucunda 18 Haziran 1920 tarihinde düşman kuvvetleri Ereğli’den çekilmiştir. Fakat bu seferde 18 Haziran 1920 tarihinde Zonguldak işgal edildi. M. Kemal’ in emriyle Fransa’ya karşı savaş ilan edildi ve tüm Türk kuvvetlerinin savaş haline geçmesi emredildi.(18 Haziran 1920) Ama Zonguldak’ta ki halkın galeyana gelememesi sebebiyle yine bir direniş olmadı. Kısa sürede Fransızlar 800 piyade ve gemi ile 200 askerle şehre hakim oldular. Bu kuvvetler de devamlı takviye edildi. Fransızlar denizden gelen bir saldırıyı önlemek için 2 gemiyi limana yerleştirdiler. Şehrin önemli mevkiiler kazılıp tel örgüyle çevrildi. Önemli mevkiiler makinalı tüfeklerle desteklenmekteydi. Zonguldak ’a sevk edilen ordunun başında Cevat Rıfat Bey var idi. Zonguldak Müdafa-i Hukuk Cemiyeti bir takım İslami beyannameler yayınlayarak Fransız askerlerinin içindeki Müslüman Cezayir ve Tunus askerlerinin Türk saflarına geçmesini sağladılar. “Müslüman kardeştir, kardeş kardeşin kanının akıtmaz” gibi bu türden beyannameler etkili olmuştur. Fransız ordusunun 1/3 Fransız, 2/3’ü ise Tunus ve Cezayirli idi. Yavaş yavaş şehirde Türk direnişi baş göstermeye başladı. İşgalden 23 gün sonra Fransızların baskısı sonucunda 1 Nisan 1920’de Zonguldak Bağımsız Mutasarrıflık haline getirildi. Milli mücadele ruhunu açığa çıkarmak oldukça zor oldu çünkü, Zonguldak farklı görüş ve inançlara sahip insanların barındığı karışık bir şehirdi. Mutasarrıf ve çevresindekiler İstanbul Hükümetini tutuyor, halk ise Ankara Hükümetini tutuyordu. Kuva-yı Milliye ve Cevat Rıfat Beyin vermiş olduğu savunmalar sonucunda iyice yılan Fransa 21 Haziran 1921’de Zonguldak’tan çekilmek zorunda kaldılar. http://www.milligorus-forum.com.tr/hatim-komisyonu-etkinlikleri/29425-21-haziran-zonguldakin-kurtulusu-mgf-hanimlar-hatim-komisyonu.html       Zolguldak'ın kurtuluşu ile ilgili şiir